Energetyka wiatrowa w Polsce. Raport 2023. Dodatek specjalny: Umowy cPPA – status quo i perspektywy rozwoju

en

„Energetyka wiatrowa w Polsce” to kompleksowe i aktualne opracowanie ekspertów Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej, firmy doradczej TPA Poland/Baker Tilly TPA oraz kancelarii prawnej DWF, zredagowane w formie dwujęzycznej (polsko-angielskiej). 

Tegoroczny raport jest wyjątkowy z kilku powodów. Po pierwsze, jest to już jego 10. wydanie i jak każde kolejne, także tegoroczna edycja jest rekordowa pod względem zawartości merytorycznej zajmującej niemal 250 stron. Po drugie, wojna w Ukrainie i jej skutki dla europejskiego rynku energii i paliw mocno zwiększyły popyt na energię ze źródeł odnawialnych i dynamikę inwestycji w OZE, co przekłada się m.in. na  energetykę  wiatrową w Polsce zarówno lądową, jak i morską. Nasz raport omawia szczegółowo oba te podsektory energetyki wiatrowej. Po trzecie, od ubiegłorocznego wydania raportu zaszło bardzo wiele istotnych zmian w otoczeniu prawnym i regulacyjnym, z których część ma szanse przyspieszyć rozwój branży w najbliższych latach. 

Wiatr ma moc… 

Energia z wiatru jest, i w naszych warunkach na długo pozostanie, jednym z kluczowych filarów transformacji energetycznej i dekarbonizacji. Jej rosnący udział w miksie wytwórczym istotnie podnosi bezpieczeństwo energetyczne, które w wyniku napaści Rosji na Ukrainę już na zawsze przestało być w tej części świata pojęciem abstrakcyjnym. System elektroenergetyczny oparty na rozproszonych, nieemisyjnych i niezależnych od zagranicznych paliw źródłach jest nieporównanie bardziej odporny na wiele zagrożeń, zwłaszcza geopolitycznych. Energetyka wiatrowa na lądzie i na morzu to także niezwykle nowoczesny, wydajny i długoterminowy silnik napędowy całej gospodarki. Efekty mnożnikowe w postaci lokalnych łańcuchów dostaw, włączenia polskich przedsiębiorców do łańcucha dostaw globalnych, a także możliwości rozwoju zawodowego tysięcy pracowników w obszarze najnowocześniejszych technologii tworzą wartość nie do przecenienia z punktu widzenia gospodarki i społeczeństwa. Dobroczynne skutki rozwoju sektora odczuwać będą przyszłe pokolenia – także na długo po tym, jak główne instalacje wytwórcze zostaną już zbudowane. 

…a bariery prawne w końcu zaczynają pękać… 

Dla rozwoju sektora energii wiatrowej rok 2023 przyniósł wiele zmian, również tych pozytywnych. Jest to m.in. reakcja na zmianę społecznych i politycznych nastrojów wokół energetyki wiatrowej. Transformacja energetyczna i dekarbonizacja przestały być odległą wizją progresywnych społeczeństw Zachodu. Wielopunktowy wpływ tych procesów na polską gospodarkę został w końcu dostrzeżony i przekłada się na stopniowe uwalnianie potencjału inwestycyjnego. W sektorze morskim możemy mówić o znacznym, spójnym i skutecznym wsparciu regulacyjnym dla jego sprawnego rozwoju. Z kolei w sektorze lądowym doszło do przełomowego zastąpienia zasady 10H, obowiązującej od 2016 r., normą odległościową 700 metrów. Po 7 latach blokady, lądowa branża wiatrowa może teraz dokończyć realizację projektów, które są objęte MPZP i spełniają zliberalizowane kryteria odległościowe. Z kolei projekty zupełnie nowe mogą być teraz rozwijane w znacznie szerszym zakresie i w oparciu o najnowocześniejsze technologie. 

…choć inne ograniczenia nadal występują 

Autorzy raportu podkreślają również, że energetyka wiatrowa na lądzie, mimo swojej ogromnej przewagi ekonomicznej nad innymi technologiami generacji energii elektrycznej, nie uniknęła w ostatnim czasie kolejnych zagrożeń. Ustawa z 27 października 2022 r. o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 r. wprowadziła rozwiązania pozbawiające niektórych producentów energii zysków, jakie mogli osiągnąć w wyniku wysokich cen energii notowanych od 2022 r. w Polsce i Europie. Spod regulacji wyłączono w pewnym zakresie producentów OZE sprzedających energię objętą kontraktami aukcyjnymi.  

Przy sztywnej i z zasady konkurencyjnej cenie wylicytowanej na aukcji dla 15-letniego okresu dostaw nie mają oni bowiem udziału w korzyściach ze wzrostu cen na wolnym rynku. Niestety, ustawodawca nie dostrzegł, że w podobnej sytuacji znajdują się producenci, którzy zbudowali swoje instalacje na podstawie kontraktów prywatnych cPPA. Mimo także niskich i sztywnych cen sprzedaży energii, lub ekwiwalentnych przychodów z rozliczenia kontraktów wirtualnych, producenci energii z wiatru na lądzie, sprzedający ją w ramach cPPA, są do końca 2023 r. objęci restrykcjami tej ustawy. 

Z tego też względu w tegorocznym raporcie dodatek specjalny został poświęcony właśnie kontraktom typu cPPA. Mimo że nie mają one w Polsce długiej historii, rozwijają się bardzo dynamicznie. Przy dużym i trwałym popycie na nieemisyjną energię ze strony przemysłu, kontrakty cPPA mają zapewniony udział w finansowaniu kolejnych gigawatów mocy, jakie w szybkim tempie będą stawiane, zwłaszcza w sektorach takich jak wiatr na lądzie czy PV. Stanowią one doskonałą alternatywę dla wygasającego wsparcia aukcyjnego i przy stabilizacji oraz nieznacznej poprawie norm prawnych regulujących ich funkcjonowanie mogą efektywnie pomóc w szybszym osiągnięciu polskich celów transformacyjnych. 

O czym piszemy w najnowszym raporcie? 

• Energetyka wiatrowa w Polsce, Europie i na świecie. 
• Lądowa energetyka wiatrowa: uwarunkowania prawne i perspektywy biznesowe. 
• Morska energetyka wiatrowa: uwarunkowania prawne i perspektywy biznesowe. 

• Dodatek specjalny: Umowy cPPA – status quo i perspektywy rozwoju. 

Zapraszamy do lektury. Raport to niemal 250 stron aktualnej i kompleksowej wiedzy na temat rynku energetyki wiatrowej w Polsce i Europie. Opracowanie jest dwujęzyczne: polsko-angielskie.