Polska energetyka wiatrowa 4.0
czerwiec 2022
Rosnące ceny energii elektrycznej, atak Rosji na Ukrainę, a tym samym konieczność uniezależnienia się od dostaw rosyjskiego gazu, rosnące ceny paliw, wprowadzenie zmian w celu ochrony klimatu – to tylko kilka argumentów, które powinny przekonać decydentów w Polsce do jak najszybszego zwrotu w stronę zielonej energii. Warto zacząć od tej pochodzącej z wiatru.
Dlaczego wiatr to szansa?
Polska ma ogromny potencjał, m.in. związany z Bałtykiem i szkoda byłoby go nie wykorzystać. A o tym jak duży to potencjał, jakie są bariery biznesowe i prawne rozwoju sektora energii wiatrowej oraz jak je pokonać piszemy w najnowszej edycji raportu.
Premiera 9. już edycji raportu – w tym roku pod tytułem „Polska energetyka wiatrowa 4.0” – i z tegorocznym dodatkiem specjalnym poświęconym morskiej energetyce wiatrowej, miała tradycyjnie już swój debiut podczas dorocznej konferencji Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej. PSEW oraz kancelaria prawna DWF są po raz kolejny współautorami raportu, który stanowi jak dotąd najobszerniejsze na polskim rynku opracowanie sektorowe, cenione przez deweloperów, inwestorów i instytucje finansujące oraz wszystkich zainteresowanych energią uzyskiwaną z wiatru – podkreśla Wojciech Sztuba, Partner Zarządzający w TPA Poland/Baker Tilly TPA.
Po pierwsze: energia z wiatru
Nikogo nie trzeba przekonywać, że energia z wiatru to jeden z filarów transformacji energetycznej. Tworząc odpowiednie warunki i oferując niezbędne wsparcie, wiatr na lądzie i morzu może zagwarantować bezpieczeństwo energetyczne naszego kraju, a także wzmocnić krajową gospodarkę poprzez stworzenie nowoczesnego i silnego łańcucha dostaw. Niezwykle ważne – zwłaszcza patrząc na sytuację w Ukrainie – jest to, że system elektroenergetyczny oparty na rozproszonych źródłach energii jest bardziej odporny na zagrożenia w obszarze bezpieczeństwa oraz zwiększa geopolityczną niezależność gospodarki i państwa. Sytuacja w Ukrainie ma niewątpliwy wpływ na przyspieszenie procesów transformacyjnych nie tylko w Polsce, ale w całej Europie.
Co zatem musimy zrobić, aby te plany zrealizować? Nadać priorytet rozwojowi energetyki odnawialnej. Im więcej OZE w systemie, tym mniejsze zaangażowanie węgla i gazu, przez co poprawia się nie tylko emisyjność CO2 krajowego systemu wytwarzania, ale także bardziej przewidywalne i konkurencyjne stają się ceny energii dla biznesu i gospodarstw domowych. Dlatego konieczne jest bezzwłoczne odblokowanie rozwoju energetyki wiatrowej na lądzie, którą od 2016 r. ogranicza zasada 10H. To właśnie wiatr na lądzie ma olbrzymi potencjał rozwojowy jako najtańsze obecnie źródło energii.
O fundamentalnej roli OZE świadczy uzupełnienie Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. o czwarty filar dotyczący suwerenności energetycznej, który wpisuje się w realizację głównego celu polityki państwa, jakim jest konkurencyjność gospodarki i zmniejszenie oddziaływania sektora energii na środowisko. Aktualizacja PEP2040 z I kw. 2022 r. zakłada także, że 50% produkcji energii elektrycznej do 2040 r. będzie pochodziło z odnawialnych źródeł.
Po drugie: likwidacja barier
Coraz głośniejsze stają się pytania, dlaczego Polska do tej pory nie poszła w kierunku zielonej energii i nie buduje elektrowni wiatrowych na szeroką skalę. Otóż istniejące bariery legislacyjne, w tym między innymi reguła odległościowa, zasada uzgadniania przyłączenia inwestycji do krajowego systemu elektroenergetycznego czy też kwestie oceny oddziaływania przedsięwzięć na środowisko, skutecznie hamują rozwój tej branży.
Nie bez znaczenia są także wszelkie zagadnienia dotyczące roli społeczności lokalnej w procedurze inwestycyjnej. Realizacja przez Polskę unijnego celu redukcji emisji o 55% w roku 2030 względem roku 1990 wymagać będzie ponad 18 GW mocy z elektrowni wiatrowych na lądzie. Niesławna zasada 10H w obecnym kształcie wyklucza z inwestycji wiatrowych 99% obszaru Polski, uniemożliwiając instalację mocy na poziomie 10 GW. Liberalizacja ustawy odległościowej pozwoli uzyskać 12–13 GW dodatkowych mocy do 2030 r. Warto zauważyć, że łączny potencjał lądowej energetyki wiatrowej w Polsce przekracza 44 GW.
Usunięcie barier dla budowy nowych farm wiatrowych na lądzie pomogłoby wyhamować wzrosty cen energii. A te przecież rosną bardzo dynamicznie w ostatnim czasie – wystarczy spojrzeć na dane. W kwietniu br. średnia cena megawatogodziny na Towarowej Giełdzie Energii kształtowała się na poziomie 466,60 PLN/MWh i była wyższa o blisko 100% od średniej ceny sprzed roku. To efekt drożejących paliw kopalnych, takich jak gaz i węgiel, oraz uprawnień do emisji dwutlenku węgla.
Po trzecie: morze możliwości
Nasz tegoroczny raport „Polska energetyka wiatrowa 4.0” zawiera część specjalną, poświęconą morskiej energetyce wiatrowej. Polska może być bowiem liderem rozwoju tego sektora w regionie Morza Bałtyckiego i w Europie – trzeba tylko odpowiednio oszacować, a następnie wykorzystać, drzemiący w Bałtyku potencjał.
Zakładane obecnie 11 GW już dziś rząd weryfikuje w górę we wspomnianej Polityce Energetycznej Polski do 2040 r. Jednak branża szacuje, że możliwości na polskim morzu są zdecydowanie większe, sięgające nawet 28 GW. Dodatkowo, efektywne planowanie oraz pełne wykorzystanie potencjału polskich dostawców oznaczać będzie, że lokalny łańcuch dostaw dla morskich farm może osiągnąć nawet 65%. Jest to bez wątpienia szansa na impuls rozwojowy dla całej gospodarki.
W tym roku rozszerzamy nasze analizy o energetykę wiatrową na morzu. Prezentujemy wiele ciekawych parametrów – m.in. LCOE przy różnych poziomach IRR oraz CAPEX’u oraz wiele danych benchmarkowych i zestawień. Omawiamy również wyzwania stojące przed polską energetyką wiatrową na morzu. Finansowe zabezpieczenie projektu offshore z pewnością nie będzie łatwym przedsięwzięciem bez odpowiednich gwarancji. Inwestorom zdecydowanie nie pomaga niepewność co do ostatecznej wysokości nakładów inwestycyjnych na 1 MW, aktualny wzrost stóp procentowych oraz poziom kursu euro dla inwestorów zagranicznych bądź tych posiłkujących się finansowaniem w innej walucie niż złoty. Nasza analiza wskazuje, iż przy oczekiwanym IRR w PLN na poziomie 7,1% i CAPEX na 1 MW wynoszącym 13,2 mln (dotychczasowa średnia dla Bałtyku), LCOE w 2028 roku musi wynieść 481 PLN/1MWh. Z pewnością CAPEX będzie musiał ulec dostosowaniu w związku z czynnikami inflacyjnymi. W związku z tym poziomy LCOE koło 580 PLN/1MWh nie wydają się nierealne – podkreśla Krzysztof Horodko, Partner zarządzający Baker Tilly TPA.
Po czwarte: sprawny offshore
Planując rozwój polityki wiatrowej w Polsce pojawia się pytanie, w jaki sposób zapewnić szybki i jak najefektywniejszy przyrost nowoczesnych mocy wytwórczych. Wydaje się, że najważniejszym punktem jest terminowa realizacja obecnie prowadzonych inwestycji offshorowych. Zdobyte doświadczenia przy realizacji tak dużych i skomplikowanych projektów inwestycyjnych pokazały, że istnieją obszary wymagające optymalizacji i aktualizacji.
Branża dostrzega m.in. potrzebę modyfikacji w obszarze pozwoleń, zarówno w sektorze offshore jak i onshore, które wpłynęłyby na skrócenie czasu realizacji inwestycji.
Projekty w sektorze energii odnawialnej cieszą się coraz większym zainteresowaniem nie tylko podmiotów branżowych, ale również wśród inwestorów finansowych oraz przedsiębiorstw poszukujących sposobów na redukcję swojego śladu węglowego. Ze względu na przewagę popytu nad podażą dostępnych elektrowni, ceny transakcyjne osiągały poziomy gwarantujące wysokie zwroty dla deweloperów, przy czym liczba transakcji pozostaje niestety niewielka – zauważa Tomasz Manowiec, Dyrektor, Corporate Finance, Baker Tilly TPA.
Polska jest obecnie w dobrym momencie dla rozwoju energetyki wiatrowej. Zarówno wiatr na lądzie, jak i na morzu mają ogromne perspektywy. Potrzeba jedynie usunięcia barier rozwojowych oraz zapewnienia stabilności w obszarze regulacji prawnych procesu inwestycyjnego.
Zapraszamy do zapoznania się z najnowszym raportem „Polska energetyka wiatrowa 4.0”. Raport został przygotowany przez ekspertów TPA Poland i Baker Tilly TPA, Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej i kancelarii DWF Poland.
Raport do pobrania bezpłatnie, w polskiej i angielskiej wersji językowej.